Likwidacja szpitali covidowych, które w czasie pandemii pełniły kluczową rolę w ochronie zdrowia publicznego, budziła liczne kontrowersje i zastrzeżenia. Kontrole Najwyższej Izby Kontroli (NIK) ujawniły szereg nieprawidłowości związanych z tym procesem, które wskazują na poważne błędy zarówno w zarządzaniu, jak i w dokumentacji operacyjnej. W artykule przeanalizujemy najważniejsze problemy wykazane w kontrolach oraz omówimy ich konsekwencje dla systemu ochrony zdrowia i gospodarki publicznej.

PROBLEMY Z EWIDENCJONOWANIEM PRZEKAZANEGO SPRZĘTU MEDYCZNEGO

Jednym z najpoważniejszych zarzutów sformułowanych przez NIK były nieprawidłowości związane z przekazywaniem sprzętu medycznego pozyskanego z Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych (RARS). W kontroli przeprowadzonej przez NIK, stwierdzono, że sprzęt o wartości 29,8 mln zł, przekazany Wojewodzie Dolnośląskiemu, nie został prawidłowo ujęty w ewidencji księgowej. Było to naruszenie przepisów ustawy o rachunkowości, które nakładają obowiązek ewidencjonowania wszystkich operacji gospodarczych związanych z majątkiem publicznym (sygnatura LWR.410.008.01.2023)  .

Zespół Orzekający NIK (sygnatura KPK-KPO.441.34.2024) jednoznacznie stwierdził, że nieprzestrzeganie tych zasad prowadziło do niepełnej i nierzetelnej ewidencji stanu majątku, co mogło mieć wpływ na transparentność działań związanych z zarządzaniem sprzętem medycznym w czasie pandemii .

SPRZĘT BEZ GWARANCJI – BRAK ODPOWIEDNIEJ WERYFIKACJI

Kolejnym kluczowym problemem była kwestia technicznego stanu sprzętu. Jak wynika z ustaleń kontroli, sprzęt przekazany z RARS był dostarczany w oryginalnych opakowaniach producenta, bez możliwości jego weryfikacji przez urzędników odpowiedzialnych za odbiór. Z tego powodu, nie było możliwe potwierdzenie, czy aparatura jest w pełni sprawna i gotowa do użytku w placówkach medycznych (sygnatura LWR.410.008.01.2023) .

Chociaż nie stwierdzono przypadków zwrotów uszkodzonego sprzętu przez placówki medyczne, brak dokładnej weryfikacji technicznej przy odbiorze może budzić zastrzeżenia co do rzetelności całego procesu. Dodatkowo, zaniechanie tej weryfikacji mogło potencjalnie wpływać na jakość świadczeń zdrowotnych w placówkach korzystających z tej aparatury.

Kwestia środków trwałych – spór o ewidencję majątku

W ramach zastrzeżeń złożonych przez Wojewodę Dolnośląskiego, podniesiono, że przekazany sprzęt medyczny nie spełniał definicji środków trwałych zgodnie z ustawą o rachunkowości. Argumentowano, że choć sprzęt został przekazany Wojewodzie, to był on jedynie pośrednikiem, a sam sprzęt nie był przeznaczony na potrzeby jednostki wojewódzkiej, lecz na rzecz placówek medycznych . Tym samym, w opinii Wojewody, nie istniał obowiązek jego ujęcia w ewidencji księgowej (sygnatura LWR.410.008.01.2023).

Jednakże, zgodnie z analizą Zespołu Orzekającego NIK (sygnatura KPK-KPO.441.34.2024), fakt przejęcia kontroli nad sprzętem oraz odpowiedzialność za jego rozdysponowanie w ramach zadań związanych z przeciwdziałaniem pandemii, spełniał wymogi formalne uznania go za środek trwały . W konsekwencji, brak ewidencji tego majątku został uznany za naruszenie przepisów.

PRZECIĄGAJĄCY SIĘ PROCES DECYZYJNY I JEGO SKUTKI

Opóźnienia w procesie przekazywania sprzętu medycznego do placówek również budziły wątpliwości. Decyzje dotyczące bezzwrotnego i nieodpłatnego przekazania sprzętu były podejmowane z opóźnieniem, co wynikało z natłoku zadań związanych z pandemią . Jednak te opóźnienia mogły prowadzić do nieefektywnego wykorzystania zasobów, co w krytycznych momentach mogło wpływać na dostępność odpowiedniego wyposażenia medycznego.

KONSEKWENCJE I WNIOSKI NA PRZYSZŁOŚĆ

Wyniki kontroli przeprowadzonej przez NIK w zakresie likwidacji szpitali covidowych pokazują, jak istotne są procedury zarządzania majątkiem publicznym w sytuacjach kryzysowych. Niedociągnięcia w zakresie ewidencji i przekazywania sprzętu mogą prowadzić do strat finansowych oraz osłabienia zaufania społecznego do instytucji odpowiedzialnych za ochronę zdrowia publicznego. Wnioski z tej kontroli mogą stanowić ważny materiał do analizy w kontekście przyszłych działań w sytuacjach nadzwyczajnych.

Warto, aby procedury zarządzania sprzętem medycznym w ramach rezerw strategicznych zostały usprawnione, szczególnie w kontekście odpowiedniej ewidencji i monitorowania stanu technicznego przekazywanych zasobów. Wprowadzenie jasnych wytycznych i standaryzowanych procesów mogłoby zminimalizować ryzyko wystąpienia podobnych problemów w przyszłości.

PODSUMOWANIE

Likwidacja szpitali covidowych i związane z tym procesy zarządzania sprzętem medycznym ujawniły poważne luki w systemie. Przypadki takie jak niewłaściwe ewidencjonowanie majątku czy opóźnienia w podejmowaniu decyzji o przekazaniu sprzętu powinny stanowić podstawę do wprowadzenia reform w zakresie zarządzania rezerwami strategicznymi i ich ewidencją.

Więcej na temat wdrożenia KSeF dowiesz się uczestnicząc w szkoleniu z zakresu Likwidacji środków trwałych

Wszystkie prawa zastrzeżone © Creative Agency

Stronę stworzono wykorzystując kreator stron www WebWave